هزار داستان :قسمتی از زوایای پنهان زندگی یکی از بانوان با شهامت و رونق بخش تجارت با کاروان در گذشته

 بخش کوتاهی در باب زندگی و تلاش سازنده بانوی ایل که فعالیتهای مفید و عامه پسند  در زمینه تجارت و اسکان فقرا در منزل شخصی  خود از کارهای مهم و خیریه وی بود  . 2-7-99- illha

شهر سیدان - نمای کلی

پل خان

بانوی بزرگواری که علاوه بر کوچ و مهاجرت به قشلاق و ییلاق ،یا برعکس ،چرخ تجارت کاروانهای مهم تجاری  را ، ابتدا از لارستان به شیراز به چرخش در آورد  و بعدا به سرزمینهای دورتر با مدیریت و درایت و تدارک باربرهای سبک و سنگین هر گز اجازه توقف حمل کالا را به اقصی نقاط  ایران نداد . با پرورش اسبان خوش نژاد و قوی بنیه و قاطر و شتر های باربر ،حمل منسوجات و تنباکو وچای و ادویه و  سایر نیازمندیهای مردم به  نقاط مختلف ایران مانند یزد و کرمان و ری و بخش هایی  از سایر نقاط   را بعهده داشت . کاروانهایی در قالب تجارت  با تجار بزرگ و معتبر  با نظارت و هدایت بازرسان خودی و قابل اطمینان در محدوده خود و سرزمینهای دور تر را بسلامت به مقصد می رسانید . کاروانهای حمل و نقل باربری سبک و سنگین با شتر و اسب و قاطر و چهار پایان شبانه روز طی طریق کرده و با فرزند دوازده ساله خویش اولین تجربه انتقال محموله های مجاز و بعدها شبانه روز در رفت و امد و انتقال کالا را با سرعت و دقت لازم به انبار دار مربوطه تحویل میداد و از آنطرف هم بار گیری با کاروان منظم و هماهنگ  به سرزمینهای دور و نزدیک اموال  تجار را با خیال آسوده همراهی میکرد . خود قطار فشنگ به قد و تفنگ بدست در ایام متلاطم و نا امن بخوبی از املاک و اموال  خود با همیاری  افراد خانواده ،و هم چنین از  کاروانهای اجاره ای  که در اختیار تجار بزرگ  بود ،حفاظت میکرد .مسیر و گذرگاه های محدوده ایل را خود نظارت میکرد اما سایر مسیرهای دور دست را به عهده  افراد و نمایندگان خود می سپرد . وی علاوه  بر پرورش اسب ها  ، شترها و چهار پایان بارکش  ویژه باربری  در طولانی مدت قدم مهمی در ایجاد تبادل بازرگانی در زمان خویش بعهده داشت اما دارای رمه های سنگین  دام  ( گوسفند و بز  ) از نوع نژاد خوب باصری داشت . نقل است که سر بزنگاه در یکی از  گذرگاه های نا امن مسیر  ایل دسته ای راهن قصد حمله و غارت اموال و رمه های بیشمار او و همساییگان  را داشتند که با تهدید او به راهن و سپس اقدام تیر اندازی به موقع و حساب شده حمله انها خنثی ،پا به فرار گذاشتند . با سابقه شهامت و شجاعت که از او داشتند دیگر هرگز در ان خطه ها بسمت کاروان و چادر های ایل حاضر به رویا رویی و در گیری نبودند . در همان زمان سرقت ناموفق شبانه در دور دستهای حمله به کاروان که از قضا متعلق به بانوی دلاور ایل بود با پرس و جو   و  شناختی که از او داشتند هرگز حاضر به غارت اموال او نشدند . و صحنه را ترک کردند و به دیار غریبه تری روی نهادند . ان بانوی قدرتمند هر گز اجازه نداد کوچکترین سرقتی به  اموال خود و همسایگان صورت گیرد . مدام در طرح نقشه و الگوی مناسب کوچ و برطرف کردن مشکلات سر راه خود و قسمتی از ایل در حال کوچ بود . باز هم دگر شبی تار در گذرگاهی سخت و نا امن با متواری دادن ان شب با ایجاد جار و جنجال در محدوده خود وقتی همسایگان از ماجرا در خواست کمک و وضعیت نا مناسب را  جویا شدند ، با ارسال  پیام رمزی و قابل فهم برای ایلوندان آنان را بطرز مرموزی آگاه ساخت  . در پیام خود چنین با فریاد خواهان گفت :غاصبان از دره دیجور وارد و اسکند همه را  به تیر بست از زانو به پایین هدف قرار داد . با زخمی برداشتن سطحی مهلکه را ترک کردند و حتی از قدمگاه هم فراتر رفتند . با تعقیب شخص  شهامت انها از اوغون= تیر رس  بدر رفتند، لازم است ضمن احتیاط مرغان به لانه امن خود پناه برند . راهن از نام وی فوق العاده واهمه داشتند . دستبرد به اموال ان بانوی قدرتمند و نترس  صرف نظر و دست کشیدند . واقعا غاصبان به اموال مردم و باجگیران سمج را ضمن تهدید جدی بنحو شایسته و کار بلد تنبیه گلوله ای میکرد تا گاهی جرات حمله به کانون متحد و یکپارچه یک چهارم از ایل بزرگ را هر گز در سر نپرورانند . بازهم اتفاق مهم دوران زندگی وی اینطور  رخ داد حوالی ابادی(شهر ) سیدان نزدیک به 400 راس از میش های ناز گل باصری متعلق به او از شیرابه سموم و کودهای مضر مزارع چغندر مسموم و همگی در حال تلف شدن بودند ،درخواست کمک از مردم منطقه داشت  و پیام  فوری فرستاد . تعدادی   از افراد  شهر - آبادی سیدان برای پوست در آوردن ( پوست کنی ) گوسفندان وی فورا حاضر شدند . نه گوشت و نه دیگر قسمتهای اینهمه گوسفند تلف شده بدر میخورد . بجز پوست که در ان روزها حکم طلا را داشت انهم بره های درون  شکمی کبود پوست و رنگهای سبک دیگر با فروش فوری  پول پوست  حدود 500 بره شکمی  و میش ها در حوالی کارخانه قند تا زه تاسیس مرودشت ملکی تجاری و مسی با معماری دوست داشتنی در حد گرد و دوار  با ده ها حجره و بالاخانه ساخت تا کار رونق تجارت و اموال شهری خو و فامیل را رونق بخشد .ان منزل بلند طبقه را خوش یمن می دانست تمام جهات جغرافیایی و کوههای مسیر ایلش از ان نقطه پیدا بود .در  این ملک تجاری - مسی به سبک معماری نسبتا قدیمی زیبا برای اسکان افراد بینوا و آواره و بی خانمان بطور مجانی پذیرایی انجام میشد و با توسعه زندگی شهری دارای ارزش فراوان گردید و در قلب حساس منطقه شهری واقع شد .در آنجا چند اتاق به درمانده گان و مسافران خسته و سایر ین که برای خرید و امورات به شهر سفر میکردند تعلق گرفت و  اسکان داده می شد . حتی  پذیرایی میشدند .  تمام فامیل از جمله برادران خود برای رتق و فتق امور شهری و خرید املاک ان حوالی از این موقعیت پایانه مستحکم و قوی بر خوردارشدند واز بابت قرار داشتن در مسیر ایل بعد از کلانتر ایل که  منازل بزرگ و وسیع برای ایاب و ذهاب در شهرها بنا کرده بودند او نیز  جزو معدود افرادی بود که تا همین اواخر در جاهای بسیاری و شهر و ابادیهای و در ییلاق و قشلاق املاک و بناهای ساخته شده به یادگار از او بجا مانده بود  و در کمک و یاری به افراد فامیل و هم طایفه های خود از هیچ تلاشی فرو گذار نکرد . از حجره ها کوچک و بزرگ و طاق و محوطه های ایواندار زیبا هم برای انبار کالاهای تجاری و هم برای گذران اوقات  مسافران وارد شهر شده بویژه در ایام دوری - فراق  از ایل کاربرد مفید و خوبی داشت . هم چنین از ان بنای زیبا  برای اسکان مسافران غریبه و آشنا ی  کارگران کارخانه قند مرودشت استفاده می شد .